Theo sử sách ghi chép lại, đình, chùa của làng Lương Trang nay là làng Lương Xá đã có từ rất xa xưa (khoảng năm 1403). Trong đình thờ tứ vị anh linh Thượng đẳng thần gồm: Thạch thần, Tú Ngự Đại Vương, Bố Cái Đại Vương, Đông Hải Đại Vương là 4 vị trung thần có công giúp nước phò vua và Thành hoàng làng Đinh Chấn Cương người có công khai cơ sáng nghiệp, lập ấp, dựng làng.

Trải qua thời gian mưa nắng, biến thiên của lịch sử, năm tháng chiến tranh, thiên tai, địch họa, đình và chùa làng Lương Xá đã bị dỡ bỏ để tiêu thổ kháng chiến nên lễ hội của đình, chùa làng Lương Xá không tổ chức được. Đáp ứng nguyện vọng của toàn thể Nhân dân mong muốn được phụng dựng lại ngôi đình, chùa năm xưa và khôi phục lễ hội truyền thống Lễ hội Kỳ Phước, với sự góp sức, phát tâm của cộng đồng, làng xóm đình, chùa làng Lương Xá đã được xây dựng lại và khánh thành vào năm 1991, với cấu trúc tiền là đình thờ tứ vị anh linh Thượng đẳng thần và ngài Bản thổ Thành hoàng, hậu là chùa thờ Phật. Trong không viên đình, chùa cũng xây dựng đền thờ Bác Hồ và các Anh hùng Liệt sĩ của quê hương đã anh dũng hy sinh trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Qua nhiều lần được tu sửa, tôn tạo, đến nay đình, chùa Viên Quang làng Lương Xá đã trở nên to đẹp và trang nghiêm.

Được sự thống nhất của cán bộ và Nhân dân 3 xóm làng Lương Xá, từ năm 1992 Lễ hội Kỳ Phước bắt đầu được tổ chức với cả phần Lễ và phần Hội. Ban đầu Lễ hội được tổ chức mỗi năm 1 lần vào các ngày 8,9,10/3 âm lịch hằng năm. Để tiết kiệm chi phí, sau 5 năm, từ năm 1997 đến nay, cấp ủy, chính quyền địa phương hợp nhất dân làng 3 xóm đồng thuận trong việc tổ chức 3 năm 1 lần.

Lễ hội truyền thống Kỳ Phước làng Lương Xá năm 2024 được tổ chức trở lại sau một thời gian dài bị gián đoạn do ảnh hưởng dịch bệnh COVID-19. Lễ hội năm nay được tổ chức trong 3 ngày 16,17,18/4 (tức ngày 8,9,10/3 âm lịch) gồm cả phần lễ và phần hội, trong đó phần lễ đảm bảo đầy đủ các nghi lễ truyền thống như: tế Nam quan, tế Nữ quan, rước bát nhang; dâng hương chiêm bái Thánh; phần hội có nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ, các trò chơi dân gian độc đáo, sôi nổi, hấp dẫn. Thuận lợi nhất trong việc bảo tồn Lễ hội làng Lương Xá là ý thức của người dân được nâng cao, có khả năng tái tạo Lễ hội qua các nghi lễ cổ truyền với đầy đủ hình thức đã phác họa lịch sử phát triển của một làng quê từ xa xưa đến hiện đại nhằm lưu giữ truyền thống và tinh thần cố kết cộng đồng bền chặt. Cùng với đó, sức sống trường tồn của các trò chơi dân gian do thế hệ trẻ tái hiện cũng mang lại những nét tươi mới.

Lễ hội truyền thống Kỳ Phước làng Lương Xá năm 2024 là dịp để Nhân dân tri ân tứ vị anh linh Thượng đẳng thần và ngài Bản thổ Thành hoàng cũng như các Anh hùng Liệt sĩ có công với đất nước, với dân; là biểu tượng đặc trưng của làng quê, cây đa - giếng nước - sân đình cũng như nét đẹp văn hóa tín ngưỡng tâm linh của ngôi chùa; làm phong phú thêm đời sống văn hoá - tinh thần; thể hiện nét đẹp văn hoá độc đáo, hướng về cội nguồn và đạo lý uống nước nhớ nguồn. Đây cũng là dịp để nhắc nhở cho con cháu hôm nay và mai sau biết trân trọng, lưu giữ những nét đẹp văn hoá của quê hương, đồng thời đưa lễ hội đình, chùa làng trở thành nơi sinh hoạt văn hoá tâm linh mang đậm đà bản sắc dân tộc. Với những giá trị nhân văn, ý nghĩa như vậy, lễ hội truyền thống Kỳ Phước làng Lương Xá hội tụ đông đảo bà con Nhân dân để tri ân công đức các vị thánh thần và cùng nhau cầu mong cho mưa thuận gió hoà, quốc thái dân an, đoàn kết xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Sau lễ hội, cán bộ và Nhân dân 3 xóm, làng Lương Xá, xã Yên Thắng đồng lòng đoàn kết thực hiện tốt mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương, tích cực học tập, công tác, lao động sản xuất, phát triển kinh tế gia đình, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc./.

(T/h: Đinh Liên - Trung tâm VH-TT&TT Ý Yên).