Cảnh báo tình trạng hút thuốc lá điện tử lứa tuổi học đường: Hiểm họa với sức khỏe
Thời gian gần đây, tình trạng trẻ vị thành niên, học sinh hút thuốc lá điện tử đang diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng, thậm chí đã xuất hiện nhiều trường hợp học sinh bị ngộ độc do sử dụng thuốc lá điện tử đến mức co giật, bị ảo giác phải nhập viện. Qua ghi nhận, tình trạng hút thuốc lá điện tử đã và đang diễn ra ở 1 số trường học trên địa bàn huyện, đáng nói tình trạng này còn xảy ra đối với học sinh tiểu học và cả học sinh nữ. Các chuyên gia y tế đều cảnh báo rằng, việc sử dụng các loại thuốc lá thế hệ mới bao gồm cả thuốc lá điện tử đang khiến giới trẻ đối mặt với những hệ lụy nguy hiểm về sức khỏe.
Thuốc lá điện tử mô
phỏng lại hình dạng và chức năng của thuốc lá truyền thống. Nhưng khác với
thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử không tạo khói mà tạo ra luồng hơi có
mùi vị và cho người hút cảm giác giống hút thuốc lá thật. Lý giải về trào lưu hút thuốc lá điện tử
hay thuốc lá thế hệ mới đang ngày càng “xâm
nhập” sâu vào thế giới học đường với tỷ lệ học sinh và trẻ vị thành niên đã
từng “thử” ít nhất một lần là bởi
thuốc lá điện tử có nhiều loại hương vị khác nhau, chủ yếu giống các loại trái
cây như ổi, xoài, bưởi, vải... Đặc biệt, hình dáng bên ngoài của thuốc lá điện
tử được làm giống như thỏi soi môi, bút, USB nên có thể dùng ở nhà hoặc mang
theo dễ dàng vào lớp học để sử dụng mà rất khó bị phát hiện. Như vậy, thuốc lá
điện tử được ví như “cạm bẫy hương vị”
khi đánh trúng tâm lý tò mò và thích thể hiện cái tôi của tuổi mới lớn.
Thuốc lá điện tử ảnh
hưởng đến sức khỏe như thế nào đến nay vẫn chưa có kết quả cuối cùng. Song, các nghiên cứu khoa học cho thấy,
đa phần thuốc lá điện tử đều có chứa nicotine – chất gây nghiện cao, là nguyên
nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và ung thư. Vì vậy thuốc lá điện
tử cũng độc hại không khác gì thuốc lá thông thường. Các chất độc hại trong
thuốc lá điện tử còn gây tổn thương phổi cấp. Đặc biệt, thuốc lá điện tử sử dụng nhiều
hương liệu, hóa chất với nguyên liệu là đủ loại thành phần khác nhau nên rất có
thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn. Người sử dụng có
thể tự ý tăng tỷ lệ nicotine quá mức hoặc thêm ma túy và các chất gây nghiện
khác vào để sử dụng mà khó bị phát hiện. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến nhiều
vụ ngộ độc thuốc lá điện tử với những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí khiến
người sử dụng có thể bị tử vong.
Đáng cảnh báo
là, đối tượng của thuốc lá điện tử phần nhiều là giới trẻ, mà đại đa số là học
sinh. Một số liệu khảo sát cho thấy, có đến 90% người dùng thuốc lá điện tử đều
ở lứa tuổi dưới 18. Các bạn trẻ sử dụng thuốc lá điện tử như một thú vui và
nghĩ đó là cách để thể hiện bản thân với bạn bè cùng trang lứa. Đa số đều
bắt đầu bằng việc dùng thử cho biết, và sau đó là bị nghiện nicotine. Điều đáng
lưu ý là hầu hết học sinh đều biết trường học là nơi cấm hoàn toàn việc hút
thuốc lá điện tử nhưng 1 số bạn vẫn cố tình rủ nhau lén lút sử
dụng vào những giờ ra chơi hoặc tan học.

Theo số liệu thống kê, đa số trường hợp
học sinh hút thuốc lá điện tử đều được nhà trường phát hiện chứ không phải gia
đình. Bản thân phụ huynh có khi không hề biết đến thuốc lá điện tử. Vì vậy,
thậm chí nếu có vô tình nhìn thấy “điếu
thuốc” này, phụ huynh cũng không hề biết mà chỉ xem đó là một món đồ chơi.
Đến khi nghe thấy nhà trường tuyên truyền, thông báo thì không khỏi lo lắng,
thậm chí là bất ngờ. Việc hút thuốc lá điện tử
thường xuyên có thể khiến tế bào gốc của não bị hủy hoại, sẽ ảnh hưởng đến quá
trình sản xuất và tái tạo tế bào cho cơ thể, từ đó đẩy nhanh quá trình lão hóa,
suy thoái hệ thần kinh và kéo theo nguy cơ suy giảm trí nhớ, khả năng nhận thức
và học tập...HS sử dụng thuốc lá điện tử thường có biểu hiện giảm chú ý và tập
trung, khả năng đưa ra quyết định kém, thay đổi tính cách và có nhiều hành động
thất thường, suy giảm nghiêm trọng khả năng học tập. Sử dụng thuốc lá điện tử
còn là nguy cơ khiến HS gia nhập các băng nhóm thanh thiếu niên, gia tăng tình
trạng cô lập và bắt nạt học đường, gây nhiều bất ổn trong trường học.
Thời gian qua, tác
hại của thuốc lá điện tử đã được cảnh báo rất nhiều và hầu hết sản phẩm này
trên thị trường được khảo sát là không rõ nguồn gốc xuất xứ và không được phân
phối qua các kênh chính thống. Đồng thời, việc tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điện tử cũng đã được các cấp, ngành liên quan tuyên truyền quyết
liệt, nhất là tại các trường học. Các trường học đã đa dạng hóa các hình thức
tuyên truyền, vận động để các học sinh hiểu rõ được tác hại của thuốc lá điện
tử cũng như các kỹ năng phòng tránh, xử phạt khi phát hiện. Phối hợp với các
bậc phụ huynh thường xuyên nhắc nhở các em, tăng cường công tác kiểm tra phát
hiện và xử phạt khi có học sinh có dấu hiệu sử dụng thuốc lá điện tử.
Tuy nhiên, một trong những nguyên nhân dẫn đến
tình trạng hút thuốc lá
điện tử ở học sinh tăng cao là do hút thuốc lá điện tử dễ mua và sử dụng. Thậm chí, nhiều bạn trẻ đang lầm tưởng hút
thuốc lá điện tử vô hại, không gây nghiện. Ngoài ra, việc sử dụng hút thuốc lá điện tử gia tăng trong một bộ phận học sinh chính là do tâm lý tuổi
mới lớn của học sinh muốn tìm hiểu, khám phá những điều mới và cũng là một cách
thể hiện bản thân trước bạn bè nên đã có nhiều học sinh lén lút sử dụng hút thuốc lá điện tử.

Để ngặn chặn tình trạng hút hút thuốc lá điện tử trong học sinh, các cấp, ngành, đoàn thể và nhà trường cần
phối hợp chặt chẽ, tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức cho học sinh về
tác hại của hút thuốc lá
điện tử. Bên cạnh đó, các phụ huynh học sinh cần thường xuyên quan
tâm, quản lý con em của mình về thời gian, tiền bạc, quan hệ bạn bè và thói
quen sinh hoạt hằng ngày để kịp thời nhắc nhở, chấn chỉnh, định hướng lối sống
tích cực. Nếu thấy những lọ tinh dầu, mùi thơm khác lạ trong phòng của các con
hoặc trên quần áo, sách vở thì cần có biện pháp kiểm tra, phát hiện và kịp thời
nhắc nhở. Gia đình cần phải thường xuyên quan tâm, chăm sóc, trò chuyện, tiếp
cận sinh hoạt hằng ngày của con, đặc biệt là mối quan hệ của con mình với bạn
bè. Khuyến khích con có lối sống lành mạnh, tham gia các hoạt động ngoại khóa…
Đồng thời, các bậc phụ huynh phải có trách nhiệm và biện pháp ngăn chặn, hướng
cho con mình sử dụng đồng tiền có hiệu quả.Từ đó, giúp các em có ý thức bảo vệ
sức khỏe bản thân và những người xung quanh trước tác hại của thuốc lá nói
chung và hút thuốc lá
điện tử nói riêng.
(T/h: HG)